Hellendoorn staat voor de keuze: willen we regie op windenergie of niet?

Als we geen regie nemen, neemt de provincie dit over. 

De Hellendoornse gemeenteraad staat voor een belangrijke keuze in de energietransitie. Namelijk de vraag: Willen we invloed op initiatieven voor windenergie, of laten we dit over aan de provincie? Het waarmaken van de opgave voor de Regionale Energiestrategie (RES) in Twente gaat minder snel dan we met de Twentse gemeenten en andere betrokkenen in de RES 1.0 in juli 2021 hebben afgesproken. Ook zetten alle gemeenten vooral in op zonne-energie, maar daarvoor ontbreekt de ruimte op het elektriciteitsnet. Al vanaf deze zomer wil de provincie Overijssel projecten voor windenergie uitvoeren in gemeenten die dit niet zelf willen doen. Naar verwachting wordt de RES 2.0 in december 2023 vastgesteld.

Regie op wind
Het kiezen van de beste insteek voor het vervolg van de energietransitie was niet eenvoudig voor het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Hellendoorn. Annemarie Dubbink, wethouder duurzaamheid: “Het was absoluut geen makkelijke keuze. In het bijzonder is het spijtig dat de uitkomst van de participatieve aanpak van Hellendoorn doorkruist wordt, waarbij het merendeel van inwoners koos voor zon-op-dak en zon-op-land.” Toch is het college van mening dat de gemeente Hellendoorn windbeleid en zoekgebieden moet vaststellen. Door te kiezen voor regie houdt de gemeente invloed op ruimtelijke aspecten, procesparticipatie, financiële participatie en leefkwaliteit. Wethouder Dubbink: “Als er initiatieven komen voor windenergie, dan vind ik het belangrijk om mee te kunnen praten en voorwaarden te kunnen stellen als gemeente. Bijvoorbeeld om te zorgen dat omwonenden meeprofiteren, maar ook om aandacht te hebben voor zorgen van onze inwoners. Door regie te pakken kunnen we invloed uitoefenen op de voorwaarden van windprojecten.”

Wind nodig voor transitie
In de praktijk blijkt een flink aantal projecten voor zonne-energie in Hellendoorn en ook in Twente, niet op korte termijn realiseerbaar door krapte op het elektriciteitsnet. Ook brengt zonne-energie veel hogere maatschappelijke kosten met zich mee dan windenergie. Dit zorgt voor een nieuwe realiteit ten opzichte van twee jaar geleden toen de RES 1.0 werd vastgesteld. De partijen betrokken bij de RES-Twente (Regionale Energie Strategie) maakten toen samen de afspraak om 60% windenergie en 40% zonne-energie op te wekken. Omdat deze verhouding niet gehaald wordt, pakt de provincie daarom nadrukkelijker de regie op windenergie. Een rol die zij wettelijk al heeft voor grotere windmolens (groter dan 5 MW).

Participatie Regionale Energiestrategie
Hellendoorn liet vanaf het begin inwoners meedenken over de Regionale Energiestrategie. Er zijn bijvoorbeeld energiewerkgroepen opgesteld vanuit de plaatselijk belangen en aan hen is gevraagd mee te denken. Vanuit deze aanpak diende Hellendoorn een bod in van 107 GWh (ondergrens 71 GWh) met zon-op-dak en zon-op-land. Voor inwoners is er ook nu de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op het besluit over regie op windenergie. Op 11 april is er een hoorzitting voor inwoners. Tijdens deze bijeenkomst hebben zij de mogelijkheid hun zienswijze in te dienen. Ook zijn de energiewerkgroepen gevraagd om advies te geven. Vervolgens is op 18 april de debatronde in de raad en op 16 mei besluit de raad over regie op windenergie.

Opgaven landelijk gebied
Naast de energietransitie spelen ook andere opgaven in het landelijk gebied, die Hellendoorn in samenhang wil oppakken. Wethouder Dubbink: “ik vind het belangrijk om de energietransitie niet als afzonderlijke opgave te zien. Maar ook te kijken naar alle andere opgaven die in het landelijk gebied van onze gemeente terechtkomen. Denk hierbij aan de opgaven in de landbouw op het gebied van water, natuur en stikstof. Maar ook aan woningbouw en bedrijvigheid. Alleen door deze opgaven in samenhang te bekijken, kunnen we zorgen voor een toekomstbestendige keuze.”

Urgentie
Onze energierekening stijgt, we willen minder afhankelijk zijn van gas uit Rusland én tegelijkertijd klimaatverandering tegengaan. Daarom werken we in Hellendoorn, maar ook in andere gemeenten en landelijk aan het flink verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. Er ligt een verplichting voor het verminderen van broeikasgassen die we met zijn allen moeten nakomen. In 2030 is de ambitie om 55% minder broeikasgassen uit te stoten. We werken toe naar een klimaatneutraal 2050. Dat houdt in dat alle activiteiten van een persoon, bedrijf, organisatie, stad of land bij elkaar opgeteld geen effect hebben op het klimaat.