Onderscheiding Yad Vashem postuum uitgereikt aan Hellendoorns echtpaar Broeze-Mondeel

Gepubliceerd op 10 september 2019

Het echtpaar Hendrik Jan Broeze en Wilhelmina Mondeel uit de gemeente Hellendoorn heeft maandagmiddag 9 september postuum een Yad Vashem-onderscheiding ontvangen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bood het echtpaar veilig onderdak aan een 2-jarig Joods jongetje. De ambassadeur van Israël, Naor Gilon, reikte de Yad Vashem-onderscheiding uit aan mevrouw Ine van der Veer- Bosch, het oudste kleinkind van het echtpaar. Dat gebeurde tijdens een indrukwekkende bijeenkomst in de Liberaal Joodse Synagoge in Den Haag.

Tijdens de oorlog zorgde het Hellendoornse echtpaar Broeze-Mondeel naast de negen eigen kinderen ook voor de kleine Jopie. Het Joodse jongetje kwam toen hij twee jaar oud was in 1943 vanuit een onderduikadres in Enschede, waar hij niet langer veilig was, terecht bij het echtpaar. Met gevaar voor eigen leven en het leven van hun kinderen gaven vader Hendrik Jan en moeder Wilhelmina kleine Jopie tot aan het einde van de oorlog een veilig thuis. Tegen de Duitse bezetters vertelde het paar dat Jopie hun kleinkind was.

Moshe van Leeuwen
Het verhaal over de barmhartige daad van het echtpaar Broeze-Mondeel tijdens de Tweede Wereldoorlog is naar boven gekomen dankzij kleindochter Ineke Kievit-Broeze. Tijdens het schrijven van een boek over de geschiedenis van de familie stuitte zij op het verhaal van Jopie. Na veel speurwerk vond zij 75 jaar na dato Jopie. Hij woont in Israël en Jopie heet nu Moshe van Leeuwen. Ineke zocht Moshe van Leeuwen op in Israël en sprak met hem en zijn kinderen over zijn onderkomen tijdens de oorlog bij het echtpaar Broeze-Mondeel.

Moshe van Leeuwen nam Ineke Kievit-Broeze mee naar het Yad Vashem herdenkingsmonument en historisch museum in Jeruzalem. Daar hebben zij de aanvraag ingediend voor een Yad Vashem-onderscheiding voor het echtpaar Broeze-Mondeel. Deze onderscheiding is maandag 9 september door de Israëlische ambassadeur overhandigd aan mevrouw Ine van der Veer- Bosch, het oudste kleinkind van het echtpaar. Voor dit bijzondere moment waren ook kleinkinderen, een achterkleinkind en familieleden overgekomen vanuit de Verenigde Staten.

Grote erkenning
Burgemeester Anneke Raven van de gemeente Hellendoorn was ook aanwezig bij de uitreiking van de Yad Vashem-onderscheiding aan de kleinkinderen van het echtpaar Broeze-Mondeel. “Deze onderscheiding is een grote erkenning voor de barmhartige daad van de familie Broeze-Mondeel tijdens de Tweede Wereldoorlog. Moshe van Leeuwen heeft zijn leven te danken aan dit Hellendoornse gezin. Dit bijzondere verhaal toont eens te maar aan, dat we ook 75 jaar na de oorlog, de verhalen van de oorlog moeten blijven vertellen. Opdat wij blijven beseffen dat mensen hun leven opgeofferd hebben voor onze vrijheid vandaag de dag”, aldus de burgemeester. In het kader van 75 jaar vrijheid houdt kleindochter, mevrouw Ineke Kievit-Broeze, in het voorjaar van 2020 in de Oale Grieze te Hellendoorn een lezing over Jopie oftewel Moshe van Leeuwen.

Over het echtpaar Broeze-Mondeel
Hendrik Jan Broeze, geboren op 1 augustus 1882, en Wilhelmina Mondeel, geboren op 7 april 1887, trouwden op 20 augustus 1910 in Hellendoorn. Zij brachten negen kinderen voort. In september 1963 overleed vader Hendrik Jan op 81-jarige leeftijd en in oktober 1968 overleed moeder Wilhelmina op 81-jarige leeftijd. Ruim een halve eeuw na hun overlijden, zijn de heer Broeze en mevrouw Mondeel nu geëerd voor hun uitzonderlijke daad tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Over de Yad Vashem
De Yad Vashem, in het Nederlands 'De rechtvaardige onder de volkeren' wordt toegekend aan personen die zich gedurende de Holocaust hebben ingespannen om Joden te redden, vaak met gevaar voor eigen leven. Hun namen worden vastgelegd in het Yad Vashem Holocaust herdenkingscentrum in Jeruzalem. Dit centrum werd in 1953 opgericht ter herdenking en voor documentatie, onderzoek en educatie van de Holocaust.