Informatie, feiten en fabels over de energietransitie

‘Waarom wil de gemeente duurzame energie opwekken met zon en/of wind en wordt er niet gekeken naar andere opties, zoals kernenergie?’
‘Waarom praten we over windmolens? Het waait hier toch niet hard genoeg?’

Als het gaat over de energietransitie komen er veel verschillende meningen en standpunten voorbij. Maar wat is een feit en wat is een fabel? Uit de vragen die de afgelopen maanden aan ons gesteld werden en uit de standpunten die wij hoorden, hebben wij er een aantal geselecteerd. Hieronder geven wij de antwoorden om u te informeren.

Heeft u ook een vraag over de energietransitie? Stuur dan een e-mail naar energie@hellendoorn.nl . Regelmatig selecteren wij een vraag die we op deze pagina beantwoorden.

Isolatie en verduurzamen

Welke regelingen zijn er om mijn huis duurzamer te maken?
Wil je weten op welke manier je energie kunt besparen en welke regelingen er zijn om je te helpen bij verduurzamen van je huis? Kijk dan op https://www.hellendoorn.nl/wonen-leven/publicatie/duurzaamheid .

Energie besparen: Wat kun je zelf doen?
Wil je energie besparen of je huis duurzamer maken? Energie besparen is makkelijk, als je weet waarop je moet letten. Door te isoleren blijft de warmte beter in huis. Door slim ventileren heb je minder last van kou en tocht en verlies je minder warmte. Met zonnepanelen wek je je eigen duurzame stroom op. Met eenvoudige tips verlaag je je energierekening zonder dat het je iets kost. Kijk voor meer informatie op www.milieucentraal.nl .

Soorten energie-opwekking

Is kernenergie een oplossing voor de energietransitie tot en met 2030? 
De RES Twente zet niet in op kernenergie, omdat we kijken naar oplossingen tot 2030. Op dit moment zijn er geen bedrijven die in kernenergie willen investeren en de bouw van een centrale duurt ongeveer 20 jaar. Voor de langere termijn is kernenergie mogelijk een van de oplossingen. Ongeveer zes procent van de elektriciteit die we in Nederland gebruiken, wordt opgewekt door een kerncentrale (cijfers 2014).

Ik zie veel kansen voor waterstof, waarom hoor ik de gemeente daar niet over?
Waterstofgas is een energiedrager (en dus geen energiebron) die aardgas kan vervangen met beperkte aanpassingen aan het bestaande gasnet en de bestaande apparatuur. De duurzaamheid van waterstof hangt af van de productiewijze. Anno 2019 wordt waterstof vooral gemaakt uit aardgas, dit noemen we grijze waterstof. In de toekomst zal dit meer en meer gebeuren door elektrolyse met hernieuwbare stroom. Waterstof kent meerdere toepassingsmogelijkheden:
• Grondstof voor de chemische industrie
• Energiedrager voor mobiliteit en transport
• Energiedrager voor transport van energie
• Energiedrager voor opslag van energie
• Warmtebron voor industrie en gebouwde omgeving

Waterstof wordt op dit moment voornamelijk gebruikt als grondstof voor de chemische industrie. De toepassing in het energiesysteem is op dit moment zeer beperkt. De verwachting is dat het op termijn wel een belangrijke rol zal hebben in onze energievoorziening. De netbeheerders houden in de toekomstscenario’s al rekening met grootschalige inzet van waterstof in 2050. In welke toepassing en op welke termijn is echter nog niet duidelijk en verschilt per scenario. Voor de doorkijk naar 2050 in de RES 1.0 wordt dan ook zeer bewust gekeken naar de inzet van waterstof, waarbij uitgegaan wordt van verschillende scenario’s. Bron: https://energiestrategietwente.nl/veelgestelde-vragen/opgave/waterstof 

Op welke manieren kan de gemeente Hellendoorn in 2030 voldoende duurzame energie opwekken?
De gemeente Hellendoorn kan aan de opgave voor het opwekken van 71 Gwh duurzame energie voldoen door:

1. Zon-op-dak en zonnevelden
- De mogelijkheden voor zon-op-dak in de gemeente zijn ongeveer 17 ha. Dit levert jaarlijks ongeveer 15 GWh op.
- Voor de resteren 56 GWh zijn 70 ha zonnevelden nodig. (ongeveer 140 voetbalvelden)

2. Zon-op-dak en windmolens
- De mogelijkheden voor zon-op-dak in de gemeente zijn ongeveer 17 ha. Dit levert jaarlijks ongeveer 15 GWh op.
- Voor de resterende 56 GWh zijn 5 windmolens nodig (4MW, tiphoogte 240m)

3. Combinatie van zon-op-dak, zonne-energie en windenergie.

‘Waarom praten over windmolens? Het waait in Twente niet hard genoeg.’
Een kaartje met de geografische verdeling van windmolens in Duitsland en Nederland geeft een interessant beeld. Elk rood stipje is een windmolen. De grens tussen Duitsland en Nederland kleurt rood, omdat aan de Duitse zijde veel windmolens staan. Een kaartje met ‘grensoverschrijdende’ windsnelheden maakt duidelijk wat we eigenlijk wel weten: een paar stappen in Duitsland waait het niet plotseling harder. Zie ook het artikel in Tubantia dat verder op deze stelling ingaat en de energiekrant.

Windmolens in Duitsland en Nederland. © Bundesinstitut für Bau-, Stadt-, und Raumforschung

Wind in Duitsland en Nederland. © Deutsche Wetterdienst

‘Het is niet nodig op land windmolens te plaatsen. Op zee is ruimte genoeg’
Ook op zee is niet genoeg ruimte om aan de energievraag van de toekomst te kunnen voldoen, staat in een artikel in Tubantia van Leo van Raaij. Dat blijkt uit de studie Ruimtelijke Verkenning Energie en Klimaat, die in de aanloop naar het opstellen van het Klimaatakkoord werd uitgevoerd. Zie ook de energiekrant.

Zijn erfmolens een alternatief voor grote windmolens?
Erfmolens zijn een alternatieve vorm van windenergie voor op erven of grote daken. Ze zijn er in verschillende varianten. Zo zijn er houten windmolens van rond de 20 meter hoogte. Of windmolens op een mast van 10 meter geschikt voor plaatsing op daken. De laatste variant zou geen lawaai maken en niet zorgen voor slagschaduw. Om de opbrengst van één ‘gewone’ windturbine te evenaren, zijn ruim 300 erfmolens nodig.

Opbrengsten zonne-energie en windenergie vergeleken
De opbrengst van 1 grote windmolen (tiphoogte 200m) staat gelijk aan 10 hectare zonneveld (20 voetbalvelden). En 1 grote windmolen gelijk staat aan ca. 300 erfmolens.

Is het energienet klaar voor duurzame energie?
Het produceren van duurzame energie vraagt veel van het energienet, want duurzame bronnen zijn niet altijd beschikbaar. De komende jaren wordt het energienet verder uitgebreid. Er wordt alleen windenergie opgewekt als het waait. En zonnepanelen werken alleen als het licht is. Beide opties kennen dus pieken en dalen. In Nederland waait het meer dan dat de zon schijnt. Windturbines leveren daardoor gelijkmatiger energie op dan zonnepanelen. Voor windenergie is zelfs maar een derde van de netcapaciteit nodig. Het effect is dat als we voor zonnevelden gaan, de kosten hoger worden, dan als je gaat voor windenergie. Zonnevelden kosten minder tijd om neer te zetten maar er is uiteindelijk veel meer ruimte voor de infrastructuur nodig. Een windmolen kun je langs de snelweg zetten en er langs rijden. Grond waarop zonnepanelen zijn geplaatst kun je niet meer ergens anders voor gebruiken. Zie ook het interview met Han Slootweg, Enexis in de energiekrant en met RTV Oost

RES Hellendoorn

Mag de opwek van Twence meegeteld worden in het bod van de gemeente Hellendoorn voor de RES?
Ja, het bod mag naar rato van het aandeelhouderschap meegeteld worden door de betreffende gemeente. Het is aan de gemeente zelf om te bepalen op welke wijze zij dit doet. De gemeente Hellendoorn heeft er voor gekozen om de opgave voor 2030 te laten vormgeven vanuit de gebieden.  Er wordt voor deze opgave alleen duurzame energie meegerekend die is opgewekt binnen de gemeentegrens. De opgave vanuit Twence wordt meegenomen bovenop de opgave van 2030.

Ben & Jerry’s is energieneutraal. Mag de duurzame energie van Ben &Jerry’s  die op zee is opgewekt meegeteld worden in de RES?
De gemeente Hellendoorn juicht het toe als bedrijven al CO2-neutraal zijn of hier stappen in zetten. In de opgave vanuit de Regionale Energiestrategie (RES) gaat het expliciet om duurzame energie opgewekt op land. Dus inkoop van energie opgewekt op zee telt hierin niet mee.

Wat is de rol en positie van de lokale energiewerkgroepen in de energietransitie in de gemeente Hellendoorn?
De energiewerkgroepen spelen een belangrijke rol in de energietransitie. Zij betrekken de gemeenschap en houden de vinger aan de pols, zij adviseren de gemeente over de gewenste aanpak en invulling van de energietransitie en spelen een sleutelrol in de uitvoering van lokale energieprojecten. Zij worden hierbij gefaciliteerd door de gemeente en ambtelijk ondersteund.

Henk Nijhof

Heeft wethouder Henk Nijhof een nevenfunctie bij Pure Energie?
Nee, Henk Nijhof heeft zijn functie als bestuurder bij het Fonds Pure Energie opgegeven toen hij wethouder werd bij de gemeente Hellendoorn. Het Pure Energie Fonds ondersteunt projecten die bijdragen aan een duurzame samenleving in Nederland. Het is een onafhankelijke stichting met als doelstelling om duurzame projecten te stimuleren en te helpen realiseren. Het fonds staat los van het bedrijf Pure energie.
Het Pure Energie Fonds is volledig onafhankelijk en heeft een onafhankelijk bestuur. De bestuurders van het Pure Energie Fonds krijgen geen vergoeding voor hun werk.

Gemeente Hellendoorn

Wat is de ambitie van de gemeente Hellendoorn voor het opwekken van duurzame energie?
In 2030 wil de Gemeente Hellendoorn minimaal 30% van het totale elektriciteitsverbruik in onze gemeente duurzaam opwekken binnen de gemeentegrens. Totaal gaat het om 71 GWh duurzame energie per jaar.

Kan Hellendoorn de ambitie rond krijgen met zon-op-dak?
Helaas is alleen de uitbreiding van zon-op-dak niet voldoende om de ambities waar te maken. Ook niet als alle minder rendabele daken meegenomen worden. We hebben ook andere grootschalige opwek van zon- en/of windenergie nodig om onze doelen te halen.

Heeft de gemeente al plannen voor zonnevelden of windmolens?
De voorkeuren van inwoners en bedrijven geven inkleuring aan het Hellendoornse bod van 71 GWh. Er is door de gemeente vooraf geen keuze gemaakt in zonne-, of windenergie. De invulling gebeurt op basis van de voorkeuren uit de gebieden. Ook heeft de gemeente geen locaties vastgesteld voor grootschalige opwek.

Wat hebben de ambities voor duurzame energie in Hellendoorn te maken het klimaatakkoord?
Op 28 juni 2019 heeft de Rijksoverheid het Nationaal Klimaatakkoord bekend gemaakt. Dit akkoord is een doorvertaling van de internationale klimaatafspraken van Parijs waar Nederland zich aan gecommitteerd heeft. In Nederland heeft het Rijk besloten dat 30 energieregio’s aan de slag moeten om samen de CO2-uitstoot sterk te verminderen met 49% in 2030.

De energieregio’s onderzoeken hoe zij het beste duurzame elektriciteit op land (wind en zon) kunnen opwekken binnen hun regio. Daarnaast kijkt de regio naar welke toekomstige warmtebronnen zij kunnen gebruiken, zodat in de toekomst wijken van het aardgas af kunnen. De Regio Twente is één van de 30 energieregio’s.

De gemeente Hellendoorn valt in de energieregio Twente, samen met de 13 andere gemeenten in Twente, het waterschap en de provincie. Gezamenlijk hebben zij de ambitie binnen Twente op in 2030 50% van het huidige Twentse elektriciteitsverbruik duurzaam op te wekken én om de regio te ontwikkelen als warmteregio.

RES Twente
Ook op de website van de RES Twente vindt u antwoorden op veelgestelde vragen.