Vragen en antwoorden windenergie
Hieronder vind je vragen en antwoorden over windenergie in de gemeente Hellendoorn. Staat jouw vraag er niet bij? Stuur dan een e-mail naar gemeente@hellendoorn.nl of bel met 0548 630 00.
Beleid Provincie Overijssel
1. Wat is er veranderd in het beleid van de provincie Overijssel?
Toen we startten met de RES 1.0 in Twente hadden de gemeenten veel ruimte om hun eigen beleid en processen vorm te geven. Omdat participatie van inwoners een belangrijke hoeksteen is voor de RES, is door gemeenten waaronder Hellendoorn aan inwoners de keuze voorgelegd: wil je de energietransitie oplossen met windenergie, zonne-energie of met een combinatie van beide?
Bij het vaststellen van de RES 1.0 is een gezamenlijk streven afgesproken om de RES regionaal in te vullen met 60% windenergie en 40% zonne-energie. In Hellendoorn waren we vrij vroeg met het indienen van ons bod. We hebben er toen voor gekozen om de RES 100% met zonne-energie in te vullen. Op dat moment zag het er naar uit dat andere Twentse gemeenten voor windenergie zouden gaan en hun aandeel zouden doen om de 60% windenergie op te vangen.
Dit is helaas niet gebeurd. Bijna alle Twentse gemeenten hebben 100% ingezet op zonne-energie. De verhouding 60% windenergie, 40% zonne-energie wordt dus momenteel bij lange na niet gehaald.
Wil je weten waarom we met alleen zonne-energie niet genoeg duurzame energie kunnen opwekken? Lees het antwoord bij vraag 8.
Sinds de zomer van 2022 heeft de provincie Overijssel de kaders rondom de RES Twente 1.0 strakker geformuleerd. De provincie heeft de uitgangspunten van de RES 1.0 in haar beleid opgenomen; 60% windenergie is niet alleen een streven, maar een doel. Dit heeft vorm gekregen in het Provinciaal Programma Energietransitie (PPE) en in de Omgevingsvisie. Als gemeente handelen wij volgens de afspraken uit de RES 1.0. Doen wij dit niet, dan neemt de Provincie de regie voor grootschalige windprojecten van ons over.
Regie op wind
2. Waarom moet de gemeente Hellendoorn de keuze regie of geen regie op windenergie maken?
Als we de keuze niet maken, dan wordt de keuze voor ons gemaakt. De provincie is namelijk het bevoegd gezag voor windprojecten groter dan 5 MW en neemt de regie op windprojecten vanaf 1 juli 2023 over als we geen zoekgebieden aanwijzen en beleid voor windenergie formuleren.
Uitleg:
In de RES 1.0 hebben we met de betrokken partijen (dit zijn de 14 Twentse gemeenten, de provincie Overijssel en het waterschap Vechtstromen) afspraken vastgelegd. Eén van de afspraken is het gezamenlijke streven naar een verdeling van 40% zonne-energie en 60% windenergie.
In de gemeente Hellendoorn hebben we ingezet op zonne-energie, want voor veel inwoners van onze gemeente ging daar twee jaar geleden de voorkeur naar uit. Maar op dit moment wordt de afspraak voor het opwekken van 60% windenergie bij lange na niet gehaald, omdat alle Twentse gemeenten vooral inzetten op zonne-energie. Ook is er te weinig ruimte op het net voor het aansluiten van nieuwe projecten voor grootschalige opwek van zonne-energie, o.a. doordat zonne-energie drie keer zoveel ruimte van het net vraagt. Als we dus onze CO2 uitstoot op een verantwoorde manier naar beneden willen brengen vóór 2030 en invloed willen blijven uitoefenen als gemeente, inwoners en bedrijven op de manier waarop dit gebeurt, dan nemen we regie op windenergie.
Regionale Energiestrategie (RES)
3. Wat is de Regionale Energiestrategie (RES)?
In de Regionale Energiestrategie (RES) vindt een uitwerking plaats waar en hoe elektriciteit op land duurzaam opgewekt kan worden. Maar ook hoe we kunnen zorgen dat gebouwen van het aardgas af kunnen. Zo draagt de RES Twente bij aan het verminderen van de CO2-uitstoot en de energiedoelen uit het Nationaal Klimaatakkoord. De RES Twente 1.0 is een strategische koers die is vastgesteld door de 14 Twentse gemeenten, waterschappen en provincie Overijssel. Deze koers wordt op weg naar RES Twente 2.0 verder uitgewerkt.
Meer informatie lees je op de website van de RES Twente.
4. Waarom is de Regionale Energiestrategie (RES) eigenlijk nodig?
Onze energierekening stijgt, we willen minder afhankelijk zijn van gas uit Rusland én tegelijkertijd klimaatverandering tegengaan. De urgentie werd pasgeleden nog eens aangetoond met het meest recente IPCC rapport: CO2-uitstoot wordt veroorzaakt door menselijk handelen en er is een groot risico als je dit niet zeer snel naar beneden brengt. Daarom werken we in Hellendoorn, maar ook in andere gemeenten en landelijk aan het flink verminderen van de uitstoot van broeikasgassen. Er ligt een verplichting voor het verminderen van broeikasgassen die we met zijn allen moeten nakomen. In 2030 is de ambitie om 55% minder broeikasgassen uit te stoten. We werken toe naar een klimaatneutraal 2050. Dat houdt in dat alle activiteiten van een persoon, bedrijf, organisatie, stad of land bij elkaar opgeteld geen effect hebben op het klimaat.
RES Hellendoorn
5. Waar vind ik de plannen voor de RES Hellendoorn?
De ingediende plannen voor energiewerkgroepen vind je op onze website.
6. Wat is de stand van zaken van de RES Hellendoorn:
De actuele stand van zaken van de realisatie van de RES Hellendoorn vind je op de website van RES Twente.
7. Hoe groot is de opgave voor de opwek van duurzame energie in de gemeente Hellendoorn?
De ondergrens is 71 Gwh, de ambitie 107 Gwh.
We willen dit invullen met zonne-energie en de wijze waarop we dit doen is gebaseerd op de plannen van de energiewerkgroepen:
- 43,25 GWh is hiervan is zon-op-dak; circa 36 hectare aan daken.
- 62,98 GWh is hiervan op zon-op-land; circa 52,5 hectare aan zon-op-land. Dit zijn omgerekend ongeveer 105 voetbalvelden.
Ter vergelijking: Voor het opwekken van 60 GWh op te wekken zijn 3 tot 4 windmolens nodig. Uitgaande van onderzoek brengt een windturbine van 5MW ongeveer 18 GWh per jaar op. Voor de opwek van 18GWh is 15 ha aan zon nodig (ongeveer 30 voetbalvelden). Meer info: https://www.rvo.nl/onderwerpen/windenergie-op-land/subsidies-en-financiering
8. Waarom kunnen we de opgave niet met alleen zon vervullen?
Er is tot 2030 onvoldoende netcapaciteit om al onze ambities voor zon-op-land projecten aan te sluiten en dus aan onze opgave te voldoen. Hoewel de elektriciteitsstations worden uitgebreid levert dit niet voldoende mogelijkheden op voor 2030. Ook zijn de maatschappelijke kosten voor zonne-energie hoger:
Zonne-energie zorgt voor veel hogere kosten die we met zijn allen moeten betalen. (Voor netverzwaring drie keer dikkere kabels voor zon en 50% hogere productiekosten per kWh.)
Door inzetten op wind:
- Wordt de energie-infrastructuur efficiënter benut en is er minder investering nodig;
- is er minder subsidie nodig voor het dekken van de onrendabele top van de opwek van zonne-energie(de kostprijs van windenergie is lager, dan die van zonne-energie);
- draagt bij aan de stabiliteit van ons energiesysteem;
- windenergie kan beter gecombineerd worden met agrarisch grondgebruik.
9. Wordt de opgave voor de gemeente Hellendoorn nu ook groter?
De opgave wordt niet groter, we vullen het naar verwachting anders in.
10. Hoe komt het dat de gemeente Hellendoorn windenergie uitgesloten had in de RES 1.0?
In de aanloop naar de RES 1.0 hebben we inwoners gevraagd hoe de opgave in te vullen en daar is invulling door zon-op-dak en zon-op-land uitgekomen. Dat is ook opgenomen in de RES 1.0 en destijds geaccepteerd als invulling van ons bod.
Windenergie, windbeleid en zoekgebieden
11. Wat zijn de voor- en de nadelen van windmolens ten opzichte van zonnepanelen?
- Windenergie is gelijkmatiger dan zonne-energie en is daarom is er voor windenergie minder netcapaciteit nodig. Zonne-energie heeft immers een grote piek op de middag van zonnige daken.
- Zon en wind leveren op andere momenten stroom. Zon levert met name in de middag. Een combinatie van zon en wind is gunstig, ook voor het net. Vaak is er op zonnige dagen weinig wind en andersom is er in de avond en nacht vaak wel wind. Het vult elkaar dus aan.
- Windmolens kunnen goed gecombineerd worden met landbouw. Maar een zonneveld kan nauwelijks nog voor een ander (agrarisch) doel gebruikt worden.
- Windmolens nemen een stuk minder ruimte in dan zonnevelden. Zonnevelden concurreren daardoor met andere doelen, zoals agrarische bestemming van land, woningbouw en natuur.
- Windmolens kunnen zorgen voor geluidsoverlast en slagschaduw. Er gelden landelijke regels om de overlast te beperken:
12. Hoeveel ruimte neemt een windmolen in?
Voor een windturbine is ½ tot 1 ha grond nodig.
Vullen we onze opgave in met een 50/50 verdeling tussen zon en wind, dan kom je uit op:
- circa 44,5 hectare aan zon (53,5 GWh, waarvan al 18 GWh is gerealiseerd)
- circa 3 hectare voor 3 windturbines van 5 MW (54 GWh).
In totaal is voor de combinatie van 50/50 wind en zon ongeveer 57 hectare grond nodig.
13. Waar gaan de zoekgebieden komen?
Dat weten we nog niet. De gemeenteraad beslist hierover.
14. Hoeveel zoekgebieden gaat de gemeente aanwijzen?
Dat weten we nog niet. De gemeenteraad beslist hierover.
15. Welke ruimte heeft de gemeente om de regie te nemen? Waar kunnen we invloed op uitoefenen?
Als we de regie behouden kunnen we invloed uitoefenen op deruimtelijke aspecten, procesparticipatie, financiële participatie en leefkwaliteit.