Iemand machtigen om te stemmen
Kunt u niet stemmen omdat u bijvoorbeeld ziek bent of op vakantie in het buitenland? Dan kunt u iemand anders vragen om voor u te stemmen. Dit heet machtigen. U kunt op 2 manieren iemand vragen om voor u te stemmen:
- via uw stempas (onderhandse volmacht)
- via een machtigingsformulier (schriftelijke volmacht)
Let op: een kiezer mag alleen uit zichzelf iemand anders machtigen. U mag niet aan andere kiezers vragen of u voor hen mag stemmen. Dat heet ook wel ronselen van volmachten en dat is strafbaar.
1. Iemand machtigen via de stempas
Iemand machtigen via de stempas kunt u bijvoorbeeld doen als u ziek bent op de dag dat u wilt stemmen. U mag zelf kiezen wie u machtigt. De persoon die voor u stemt (de gemachtigde) moet:
- kiesgerechtigd zijn;
- in dezelfde gemeente als u wonen. Als de persoon die voor u stemt (de gemachtigde) niet in uw gemeente woont dan kunt u een machtigingsformulier invullen (zie onder ‘schriftelijke volmacht’);
- uw stem tegelijk met zijn eigen stem uitbrengen.
Iemand machtigen via uw stempas werkt zo:
- U vult de achterkant van uw stempas in. Doe dit samen met degene die u wilt machtigen. Dan weet u zeker dat u de juiste persoon machtigt.
- Geef de gemachtigde uw stempas en een kopie van uw identiteitsbewijs mee. Dit mag ook een goed leesbare foto van uw identiteitsbewijs op een mobiele telefoon of tablet zijn.
- De gemachtigde laat de kopie van uw identiteitsbewijs zien op het stembureau. De gemachtigde moet ook zijn eigen identiteitsbewijs laten zien.
Een gemachtigde kan voor maximaal 2 andere personen stemmen.
2. Iemand machtigen via een machtigingsformulier
U kunt ook een andere kiezer machtigen om voor u te stemmen via een machtigingsformulier.
Wanneer gebruikt u het formulier?
- Als u op de dag van de verkiezing niet in uw gemeente bent. Bijvoorbeeld door vakantie of werk in het buitenland.
- Als u geen kopie van uw identiteitsbewijs kunt meegeven aan de kiezer die voor u gaat stemmen. Bijvoorbeeld omdat uw identiteitsbewijs te oud is of omdat u uw identiteitsbewijs kwijt bent.
- Als de kiezer die voor u gaat stemmen niet in dezelfde gemeente woont als u.
U kunt dit op twee manieren regelen:
Optie 1: Formulier ophalen bij de gemeente (update 24-10-2025: niet meer mogelijk)
- Haal het formulier Schriftelijke volmacht op bij de balie van de gemeente of download het formulier zelf.
- Vul het formulier samen in met de kiezer die namens u gaat stemmen.
- Lever het formulier uiterlijk vrijdag 24 oktober 2025 in bij de gemeente.
- De gemachtigde ontvangt daarna van de gemeente het officiële volmachtsbewijs.
Optie 2: Formulier digitaal regelen (update 24-10-2025: niet meer mogelijk)
- Download het formulier.
- Vul het formulier samen in met de kiezer die namens u gaat stemmen.
- Log daarna in met DigiD en lever het ingevulde formulier digitaal in. (UPDATE: dit kon tot en met 24 oktober 2025)
- De gemachtigde ontvangt daarna van de gemeente het officiële volmachtsbewijs.
Wat verder belangrijk is:
- De gemachtigde neemt het volmachtsbewijs mee naar het stembureau.
- U hoeft géén kopie of foto van uw identiteitsbewijs mee te geven.
- Vertel de gemachtigde duidelijk op welke partij en kandidaat u wilt stemmen.
- U mag alleen iemand machtigen die zelf kiesgerechtigd is en tegelijkertijd ook voor zichzelf stemt.
Wilt u iemand machtigen, maar kunt u geen handtekening zetten? En staat op uw identiteitsdocument ‘niet in staat tot tekenen’? Dan kunt u iemand machtigen om voor u te stemmen zonder handtekening.
U hoeft de schriftelijke volmacht of de machtiging via uw stempas dan niet te ondertekenen. De gemeente of het stembureau controleert of de opmerking ‘niet in staat tot tekenen’ ook in uw identiteitsdocument staat. Als dat zo is, kan iemand anders voor u stemmen.
U mag per verkiezing voor maximaal 2 andere kiezers een volmachtstem uitbrengen. Dit kan alleen tegelijk met uw eigen stem.
Het initiatief om een andere kiezer te machtigen, ligt altijd bij de kiezer zelf. Dit betekent dat de kiezer zélf iemand anders moet vragen om voor hem te stemmen. De kiezer vertelt aan de gemachtigde op wie hij moet stemmen.
Ronselen van volmachten wil zeggen dat iemand steeds kiezers vraagt om hun stempas te ondertekenen en af te geven. Dat is strafbaar.
Het initiatief om een volmacht te geven ligt altijd bij de kiezer en niet bij de gemachtigde. Dit betekent dat de kiezer zelf iemand anders moet vragen om voor de kiezer te stemmen. De kiezer geeft aan de gemachtigde door op wie hij moet stemmen.
Het is ook strafbaar om een kiezer om te kopen via een gift of een belofte. Of om de kiezer op een andere manier te dwingen om een volmacht af te geven. Denkt u dat er stemmen worden geronseld? Doe hiervan aangifte bij de politie.