Monument verbouwen

U vraagt een omgevingsvergunning voor een monument aan als:

• u eigenaar bent van een gemeentelijk monument
• u het monument wilt restaureren, grondig verbouwen of (gedeeltelijk) slopen
• u een bouwwerk binnen een beschermd stads- of dorpsgezicht wilt slopen
• in het omgevingsplan staat dat u een omgevingsvergunning moet aanvragen

De gemeente kan bepalen hoe u moet slopen in een beschermd stads- of dorpsgezicht.

U heeft een omgevingsvergunning voor een monument nodig als:

• u eigenaar bent van een pand of terrein dat is aangewezen als beschermd gemeentelijk- of rijksmonument, en u het monument wilt restaureren, grondig verbouwen of slopen

Afhankelijk van de werkzaamheden zal ook een omgevingsvergunning voor het onderdeel bouwen aangevraagd moeten worden.

Voor gewoon onderhoud hoeft u geen vergunning aan te vragen. Gewoon onderhoud is alles waarbij het uiterlijk van de binnenkant of de buitenkant van het pand niet verandert. Voorbeelden zijn:

• het bijhouden van het schilderwerk in dezelfde kleur
• kleine reparaties met de oorspronkelijke materialen

Ook aanpassingen binnen in het monument kunnen soms zonder vergunning. Bijvoorbeeld het verwijderen van een niet-historische keuken of plafond. Heeft uw monument onderdelen die geen monumentale waarde hebben? Bijvoorbeeld een recente schuur? Dan zijn de bouwactiviteiten aan deze onderdelen vaak vergunningsvrij.

Voor het aanvragen van een omgevingsvergunning heeft u (misschien) nog nodig:

• een bouwkundige tekening;
• een bouwrapport of een cultuurhistorisch rapport;
• een bouwbestek;
• foto’s;
• een situatieschets;
• een korte beschrijving van de uit te voeren werkzaamheden.

Procedure

Bij een omgevingsvergunning voor een monument zijn er 2 procedures mogelijk; een gewone (de reguliere) en een uitgebreide procedure.

Wanneer geldt de uitgebreide procedure? Dit gebeurt bij:

• (gedeeltelijke) sloop van een rijksmonument;
• ingrijpende wijzigingen van een rijksmonument;
• reconstructie van een beschermd rijksmonument;
• wijziging bij herbestemming van een rijksmonument;
• uitvoering van een natuurtoets door de gemeente.

De uitgebreide procedure duurt 6 maanden. Deze periode mag met 6 weken verlengd worden.

Voor alle andere wijzigingen (of als het een gemeentelijk monument betreft) geldt de reguliere procedure. De gemeente beslist dan binnen 8 weken over uw aanvraag. Ook deze termijn mag met 6 weken verlengd worden.

• Bij de aanvraag voor een gemeentelijk monument (reguliere procedure) hoort u binnen 8 weken of u de vergunning krijgt.
• Bij de aanvraag voor een Rijksmonument (uitgebreide procedure) hoort u binnen 26 weken of u de vergunning krijgt.

In beide gevallen kan de gemeente deze termijn eenmalig met 6 weken verlengen. Er zijn uitzonderingen voor deze beslistermijnen.

Wilt u weten of dat wat u wilt bouwen vergunningsplichtig is? Doe de vergunningencheck op het omgevingsloket. U ziet dan meteen of het een reguliere of uitgebreide procedure betreft.

Voor het in behandeling nemen van een aanvraag moet u betalen. Ook als uw aanvraag wordt geweigerd moet u deze kosten betalen. Voor de hoogte van deze kosten kunt u de legesverordening raadplegen.

Er zijn verschillende subsidies en leningen voor het kopen, onderhouden of restaureren van een monument. Waar u deze aanvraagt, hangt af van het soort subsidie of lening.

Leningen

Een lening voor monumenten vraagt u aan bij het Nationaal Restauratiefonds. Er zijn verschillende leningen:

• Cultuurfonds-hypotheek: Hiermee financiert u de restauratie.
• Monumenten-hypotheek: Hiermee financiert u de restauratie, aankoop of aanvullende kosten.
• Gecombineerde lening: Hiermee financiert u de restauratie en het energiezuiniger maken van een monument.
• Restauratiefonds-hypotheek: Hiermee financiert u de restauratie.

Het ligt aan het soort monument welke lening u kunt gebruiken:

• gemeentelijk monument:
  • Cultuurfondshypotheek
  • Monumentenhypotheek
  • Gecombineerde lening
• provinciaal monument:
  • Cultuurfondshypotheek
  • Monumentenhypotheek
  • Gecombineerde lening
• rijksmonument:
  • Restauratiefonds
  • Monumentenhypotheek
  • Gecombineerde lening

Subsidies

Er zijn niet alleen leningen maar ook subsidies voor monumenten. Deze vraagt u aan bij de overheid, provincie of gemeente. Er zijn verschillende subsidies, zoals de Subsidie instandhouding rijksmonumenten, Instandhoudingssubsidie woonhuismonumenten en Subsidie voor herbestemming.

Nadat een onderhoud is uitgevoerd beoordeelt de gemeente of u in aanmerking komt voor een subsidie. Voor deze beoordeling moet u onder andere de rekeningen van het onderhoud en een inspectierapport van de Monumentenwacht, dat na uitvoering van de werkzaamheden gemaakt moet worden, inleveren.